ΟΙ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ |
| | |
| Οι λέξεις που μεταχειριζόμαστε στη θέση ονομάτων ή επιθέτων, λέγονται αντωνυμίες.Οι προσωπικές αντωνυμίες φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου :
εκείνον δηλαδή που μιλεί (πρώτο πρόσωπο εγώ), εκείνον που του μιλάμε (δεύτερο πρόσωπο εσύ) και εκείνο που γι’ αυτό γίνεται λόγος (τρίτο πρόσωπο αυτός). |
| | |
| 1. Προσωπικές αντωνυμίες |
| |
| | Α' ΠΡΟΣΩΠΟ | Β' ΠΡΟΣΩΠΟ |
| | Τύποι | Τύποι |
| | Δυνατοί | Αδύνατοι | Δυνατοί | Αδύνατοι |
 | Ονομ. | εγώ | -- | εσύ | -- |
Γεν. | εμένα | μου | εσένα | σου |
Αιτ. | εμένα | με | εσένα | σε |
Κλητ. | -- | -- | εσύ | -- |
| | | | | |
 | | | | | |
Ονομ. | εμείς | -- | εσείς | -- |
Γεν. | εμάς | μας | εσάς | σας |
Αιτ. | εμάς | μας | εσάς | σας |
Κλητ. | -- | -- | εσείς | -- |
| | | | |
|
| | |
| |
| | Γ' ΠΡΟΣΩΠΟ |
| | Δυνατοί τύποι | Αδύνατοι τύποι |
 | Ονομ. | αυτός | αυτή | αυτό | | τος | την | το |
Γεν. | αυτού | αυτής | αυτού | | του | της | του |
Αιτ. | αυτόν | αυτή(ν) | αυτό | | τον | τη(ν) | το |
| | | | | | | | |
 | | | | | | | | |
Ονομ. | αυτοί | αυτές | αυτά | | τοι | τες | τα |
Γεν. | αυτών | αυτών | αυτών | | τους | τους | τους |
Αιτ. | αυτούς | αυτές | αυτά | | τους | τις(τες) | τα |
| | | | | | | |
| | | | | | | |
|
| | |
| 2. Κτητικές αντωνυμίες |
| | Οι αντωνυμίες μου, της, τους φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι (τον κτήτορα) και λέγονται κτητικές. |
| |
| |
Α’ προσώπου: | δικός μου, δική μου, δικό μου |
| δικός μας, δική μας, δικό μας |
Β’ προσώπου: | δικός σου, δική σου, δικό σου |
| δικός σας, δική σας, δικό σας |
Γ’ προσώπου: | δικός του (της), δική του (της), δικό του (της) |
| δικός τους, δική τους, δική τους |
|
| | |
| 3. Αυτοπαθείς αντωνυμίες |
| | Οι αντωνυμίες που φανερώνουν πως το ίδιο πρόσωπο ενεργεί και το ίδιο δέχεται την ενέργεια λέγονται αυτοπαθείς. |
| | |
| |
| Ενικός αριθμός |
| Α' Προσώπου | Β' Προσώπου | Γ' Προσώπου |
Γεν. | του εαυτού μου | του εαυτού σου | του εαυτού του (της) |
Αιτ. | τον εαυτό μου | τον εαυτό σου | τον εαυτό του (της) |
| | | |
| Πληθυντικός αριθμός |
| Α' Προσώπου | Β' Προσώπου | Γ' Προσώπου |
Γεν. | του εαυτού μας ή των εαυτών μας | του εαυτού σας ή των εαυτών σας | του εαυτού τους ή των εαυτών τους |
Αιτ. | τον εαυτό μας ή τους εαυτούς μας | τον εαυτό σας ή τους εαυτούς σας | τον εαυτό τους ή τους εαυτούς τους |
|
| | |
| 4. Οριστικές αντωνυμίες |
| | Οι αντωνυμίες που ορίζουν και ξεχωρίζουν κάτι από άλλα του ίδιου είδους λέγονται οριστικές. Για οριστικές αντωνυμίες χρησιμεύουν:
α) Το επίθετο ο ίδιος, η ίδια, το ίδιο (με το άρθρο) β) Το επίθετο μόνος, μόνη, μόνο. |
| | |
| 5. Δεικτικές αντωνυμίες |
| | Δεικτικές αντωνυμίες λέγονται εκείνες που τις χρησιμοποιούμε, όταν δείχνουμε. Δεικτικές αντωνυμίες είναι οι ακόλουθες: |
| | |
| |
α) αυτός, αυτή, αυτό | -- (Θα πάμε εκδρομή αυτές τις μέρες.) |
β) ε)τούτος, (ε)τούτη, (ε)τούτο | -- (Τούτο είναι το κτήμα μου.) |
γ) εκείνος, εκείνη, εκείνο | -- (Εκείνο το καλοκαίρι περάσαμε όμορφα.) |
δ) τέτοιος, τέτοια, τέτοιο | -- (Δεν είναι τέτοια η κατάσταση.) |
ε) τόσος, τόση, τόσο | -- (Περάσαμε τόσες δοκιμασίες μαζί.) |
|
| | |
| 6. Αναφορικές αντωνυμίες |
| | Αναφορικές λέγονται οι αντωνυμίες με τις οποίες ολόκληρη πρόταση αναφέρεται, δηλ. αποδίδεται, σε μια άλλη λέξη.
Αναφορικές αντωνυμίες είναι: |
| |
α) το άκλιτο που | Ο άνθρωπος που είδα, είναι τώρα εδώ. |
β) ο οποίος, η οποία, το οποίο | Ο μαθητής, ο οποίος είναι άτακτος, τιμωρείται. |
γ) όποιος, όποια, όποιο και το ό,τι. | 'Οποιος θέλει ας δοκιμάσει. Γράψε ό,τι ξέρεις. |
δ) όσος, όση, όσο | 'Οσοι έμειναν στην πόλη υπέφεραν. |
|
| | |
| 7. Ερωτηματικές αντωνυμίες |
| | Ερωτηματικές αντωνυμίες λέγονται εκείνες που τις μεταχειριζόμαστε, όταν ρωτούμε: |
| |
α) Τι; | Τι ώρα είναι; |
β) ποιος; ποια; ποιο; | Για ποιο θέμα μιλάς; |
γ) πόσος; πόση; πόσο; | Πόσα σου οφείλω; |
|
| | |
| 8. Αόριστες αντωνυμίες |
| | Αόριστες λέγονται οι αντωνυμίες που τις μεταχειριζόμαστε για ένα πρόσωπο ή πράγμα, που δεν το ονομάζουμε, γιατί δεν το ξέρουμε ή γιατί δε θέλουμε: Κάποιος σε ζητάει στο τηλέφωνο. |
| | |
| | Αόριστες αντωνυμίες είναι: |
| |
α) ένας, μια (μία), ένα | Μου έλεγε ένας. |
β) κανένας (κανείς), καμιά (καμία), κανένα | Δεν του μίλησε κανείς. |
γ) κάποιος, κάποια, κάποιο | Κάποιοι θέλουν να σας μιλήσουν. |
δ) μερικοί, μερικές, μερικά | Μερικοί τον ακολούθησαν μέχρι το τέλος. |
ε) κάτι, κατιτί | Κάτι θα είδες. |
στ) τίποτε (τίποτα) | Δεν ξέρω τίποτε. |
ζ) κάμποσος, κάμποση, κάμποσο | Περιμέναμε κάμποση ώρα. |
η) κάθε· καθένας, καθεμιά (καθεμία), καθένα | Κάθε μέρα διαβάζει την εφημερίδα του. |
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου